Jak wieszać obrazy

Jak powiesić obraz?

Obraz olejny na płótnie – historia życia – od krosna do ekspozycji.

Słowem wstępu chciałbym napisać, że pracuję z obrazem na każdym etapie jego powstawania. Kiedyś wraz z dziadkiem ciąłem deski, z których zbijaliśmy krosna, potem obijanie płótna, gruntowanie. Dobre krosna to kilka ważnych elementów np. faza (odpowiednie ścięcie krawędzi tak aby deski przylegały do płótna tylko na wąskim fragmencie). Te zagadnienia opiszę w innym artykule, gdzie skupię się na konstrukcji obrazu i budowie ramy. Tymczasem moja praca z obrazem obejmuje nie tylko przygotowanie blejtramu i malowanie. Obok bezdyskusyjnie najciekawszej fazy tworzenia pozostaje cały magiczny proces związany z medium płótna i farby olejnej. Współpracując z Art Office, firmą która od 1999 roku sprzedaje, wynajmuje i montuje dzieła sztuki miałem okazję pracować z najrozmaitszymi płótnami wielu artystów na kolejnych etapach życia obrazu – tj. przechowywanie, projektowanie wnętrz, transport i montaż. Montując obrazy zarówno na hakach, gwoździach jak i listwach przy sufitowych miałem okazję zobaczyć rozmaite rozwiązania w praktyce.

Obraz do salonu – jak to wygląda w praktyce?

Nasza przygoda z obrazem to wiele rozmaitych etapów. Od chwili uświadomienia sobie odczuwania potrzeby posiadania dzieła sztuki, poprzez cały proces wyboru odpowiedniej pracy aż do zakup, transport i wreszcie powieszenie. Zakup obrazu wymaga odpowiedniej puenty – czyli zawieszenia. Jest to o tyle ważne, że nawet bardzo dobry obraz źle zawieszony może dużo stracić. Rozwijając tę kwestię warto podkreślić, że nie chodzi tu tylko o to w którym miejscu najlepiej zawiesić obraz. Równie istotną kwestią jest także czysto techniczny aspekt wieszania obrazu. Jak najlepiej przytwierdzić dzieło sztuki do ściany? Gwoździe? haki? a może system  Jak zamocować elementy zawieszenia do obrazu tak aby go nie uszkodzić? Rozwiązań jest wiele, dużo zależy też od tego jak często będziemy chcieli zmieniać ekspozycję. Czy obraz ma wisieć w danym miejscu na bardzo długo czy też dopuszczamy albo wręcz przewidujemy możliwość jego wymiany.

wieszanie obrazów
wieszanie obrazów

Rozważając zawieszenie obrazu na ścianie musimy wziąć pod uwagę także to czy chcemy wieszać obraz sami czy wolimy zdać się na fachowców. Oba rozwiązania mają swoje mocne i słabe strony. Wieszanie obrazów samemu to niewątpliwie oszczędność finansowa. Ale czy na pewno? Zależy ile zarabiamy w ciągu godziny. Ale jeśli proces wieszania (w tym wyciąganie wiertarki z piwnicy, taszczenie drabiny z garażu a na koniec jeszcze sprzątanie) ma zająć nam np. 3 godziny to warto policzyć, czy nie lepiej w tym czasie zająć swoją pracą zawodową a montaż obrazu zlecić fachowcom. Do tego występują często koszty dodatkowe – trzeba kupić kołki, śruby, a nieraz nawet wiertarkę.

Obraz na hakach/gwoździach – rozwiązanie na stałe

Na początek wersja najbardziej podstawowa – gwóźdź. To rozwiązanie raczej odrzucamy. Chyba że ściana jest z drewna i nie mamy oporów, aby ją niszczyć. Realia są takie że 90% ścian z którymi się stykamy w dużych miastach to nie jest drewno. Klasyczne przykłady popularnych materiałów to cegła i beton. Tu gwóźdź się nie sprawdzi. Potrzeba nawiercić otwory, zamontować kołki i wkręty. I tu uwaga – wiele ścian to bardzo twardy beton. Wiertarka bez udaru może nie dać rady. Wiertarka z solidnym udarem albo młoto – wiertarka – to często jedyne wyjście. Dla laików – udar to to system który oprócz obracania się wiertła zapewnia jego rytmiczne uderzenia w ścianę. Wiercimy jakby podwójnie – jedną część pracy wykonuje ruch obrotowy wiertła a druga część to rytmiczne uderzanie, jakby rycie w ścianie.

Wieszanie obrazu na ścianie – haki krok po kroku.

Ale po kolei – zanim zaczniemy wiercić mierzymy i analizujemy. Może to oczywiste ale nie każdy o tym pamięta – nawet drobny kąt powoduje zmianę w postrzeganiu perspektywy i obraz, który wisi prosto może wydawać się krzywy. Żeby dobrze wymierzyć musimy ustawić się centralnie na przeciw obrazu. Stanowczo też odradzam wiercenie bez przyłożenia obrazu i sprawdzenia jak będzie to wyglądać w praktyce. Nieraz mamy do dyspozycji poziomicę laserową, lub za pomocą innych instrumentów dokładnie wymierzmy sobie miejsce gdzie ma być otwór lub otwory. Przeliczymy na kartce, wyobrazimy sobie w głowie i zaczynami wiercić. Potem okazuje się, że dobrze by było gdyby jednak obraz przesunąć, albo (w przypadku dwóch haków), że mimo, że są równo wobec poziomu morza, to jednak optycznie po zawieszeniu obraz wygląda krzywo. Dlatego koniecznie trzeba przymierzyć obraz co oznacza, że optymalnie jest wieszać obraz z pomocą dwóch osób, które mogłyby przytrzymać płótno. W dobrze zaznaczony punkt, wwiercamy się wiertarką, potem kołek, wkręt, hak i obraz wisi…? Nie tak szybko!

Pojawia się kolejna niezwykle istotna kwestia – czy po prostu powiesić ramę obraz na haku czy może zastosować inne rozwiązanie. W odróżnieniu od tego rozwiązania proponuję wersję alternatywną – dwie śruby wkręcone w ramy obrazu i drut. Jest to rozwiązanie, które pozwoli nam na niewielką ale jednak manipulację wysokością płótna.

Mocowanie obrazu - wkręty w ramie obrazu
Mocowanie obrazu – wkręty w ramie obrazu

 

Jak powiesić obraz
Jak powiesić obraz

Dodatkowo istotną kwestią jest zaczepienie obrazu na haku. W rozwiązaniu ze śrubami i drutem, wchodzi on za hak i obraz wisi bezpiecznie. Natomiast powieszenie obrazu za ramę oznacza w praktyce położenie go na hakach – obraz o wiele łatwiej strącić. Bez wątpienia takiej sytuacji chcielibyśmy uniknąć – może to doprowadzić do uszkodzeń i zniszczenia dzieła. Podsumowując wieszanie obrazów na hakach należy zauważyć, że niekwestionowaną przewagą haków nad listwą do wieszania obrazów jest to, że widok linek/drutów na których wisi obraz nie zakłóca percepcji dzieła.

Montaż systemów do wieszania obrazów listwy do wieszania obrazów

Listwy do wieszania obrazów to wariant alternatywny względem stałych haków.

listwa do wieszania obrazów
listwa do wieszania obrazów

Tu obraz jest mobilny. Przy zastosowaniu długiej szyny możemy dowolnie przesuwać płótno w pionie i poziomie. Listwy przy sufitowe to system ruchomych haczyków zawieszonych na linkach. Konstrukcję trzeba powiesić równo, wszystko odpowiednio pomierzyć, nawiercić, zainstalować, dlatego najlepiej wieszanie obrazów zostawić fachowcom. Tutaj plus jest taki, że listwy do wieszania obrazów dają możliwość powieszenia całej ekspozycji prac malarskich. Natomiast w przypadku rezygnacji lub zmiany decyzji i chęci ekspozycji dzieł sztuki można cały system zdemontować. W takim przypadku pozostanie jedynie nieduża, cienka listwa, która wisi na górze ściany niedaleko sufitu. Listwa do wieszania obrazów na linkach to rozwiązanie które niesie za sobą rozmaite wątpliwości. Jeśli dysponujemy poziomicą laserową to możemy zauważyć, że linia zgodna z poziomem morza nie jest idealnie równoległa z krawędzią ściany i sufitu. Niestety nawet w bardzo solidnym budownictwie często okazuje się, że ściany nie są równe. W takim przypadku należy podjąć decyzję – wieszać obrazy zgodnie z linią poziomu morza czy z krawędzią ściany. Jak mówił klasyk „jest prawda czasu i prawda ekranu” – w świecie sztuki nigdy obiektywna prawda nie była najistotniejsza.

Konkludując – przy wieszaniu dzieł sztuki zarówno w przypadku listwy, jak i w przypadku obrazów wiszących na hakach nie powinniśmy sugerować się obiektywnym usytuowaniem wobec poziomu morza ale raczej skoncentrować się na tym jak obrazy lub listwa zachowują się w danej przestrzeni.